CERVIX- CARCINOOM EN DYSPLASIE
(baarmoederhalskanker en dysplasie van de baarmoederhals)
- Baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door een jarenlange infectie met het humaan papillomavirus (HPV)
- De periode tussen infectie met HPV en het ontstaan van baarmoederhalskanker duurt ruwweg 15 jaar
- 1 op de 170 vrouwen met HPV krijgt baarmoederhalskanker
- Hiv-positieve vrouwen krijgen 7x vaker baarmoederhalskanker dan vrouwen zonder hiv
Baarmoederhalskanker is een kwaadaardig gezwel van de baarmoederhals en wordt vrijwel altijd veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV). Ongeveer iedereen die seksueel actief is, komt in aanraking met dit virus. Bij ruim 80% van de vrouwen ruimt het lichaam dit virus zelf op, maar bij 20% gebeurt dit niet. Als het lichaam HPV niet goed zelf opruimt, kunnen er afwijkende cellen ontstaan (dysplasie). Het tijdig opsporen van deze afwijkende cellen voorkomt baarmoederhalskanker. Ook beginnende vormen van baarmoederhalskanker zijn heel goed te behandelen. Toch krijgen ongeveer 800 vrouwen per jaar in Nederland de diagnose baarmoederhalskanker. Het komt vooral voor bij relatief jonge vrouwen tussen de 30 en 45 jaar. Uiteindelijk ontwikkelt 1 op de 170 vrouwen met een HPV-infectie baarmoederhalskanker. Jaarlijks overlijden 200 tot 250 vrouwen aan baarmoederhalskanker.
Symptomen
Klachten die bij baarmoederhalskanker voor kunnen komen zijn: bloedverlies tussen twee menstruatieperiodes door, contactbloedingen (bloedingen tijdens of vlak na de seks), bloedingen na de overgang (bijvoorbeeld nadat je al een jaar niet ongesteld bent geweest), pijn tijdens de seks of donkere afscheiding.
Niet alle vrouwen met een afwijkend uitstrijkje of een beginnen vorm van baarmoederhalskanker hebben klachten.
Niet alle vrouwen met een afwijkend uitstrijkje of een beginnen vorm van baarmoederhalskanker hebben klachten.
Ontstaan
Baarmoederhalskanker wordt bijna altijd veroorzaakt door HPV. Dit virus wordt meestal tijdens seks overgedragen. Condooms kunnen je deels tegen HPV beschermen, maar zijn niet altijd effectief. Veel vrouwen hebben ergens in hun leven HPV opgelopen. Meestal ruimt je lichaam het virus vanzelf weer op. Als het virus niet goed wordt opgeruimd, kan er uiteindelijk baarmoederhalskanker ontstaan. Er zijn meer dan 200 HPV-types. Hiervan worden er 15 'hoog risico' types genoemd, omdat dit te types zijn die baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken.
HPV vaccinaties
Sinds 2009 krijgen jonge meisjes in Nederland het HPV-vaccin aangeboden en sinds 2022 wordt dit vaccin ook aangeboden aan jongens. Dit vaccin is erg effectief in bescherming, voornamelijk als er nog geen HPV-infectie is geweest. Bij vrouwen die al in aanraking geweest zijn met HPV is dit vaccin minder effectief. Hier wordt uitgebreid onderzoek naar gedaan. In het Nederlandse vaccin zitten maar twee hoog risico HPV-types en hiermee voorkom je wel een groot deel, maar niet alle HPV-infecties. Dus screening via het bevolkingsonderzoek of bij klachten is nog steeds noodzakelijk.
Risicogroep
Vrijwel iedereen die seksueel actief is, komt in aanraking met HPV. Vrouwen die het virus niet opruimen lopen een veel groter risico op dysplasie en kanker van de baarmoederhals. Bij deze vrouwen is de eigen afweer niet sterk genoeg om het HPV op te ruimen. Vrouwen die medicatie gebruiken om de eigen afweer te remmen, zoals bij orgaantransplantaties of reuma hebben dus een hoger risico. Ook mensen met een hiv-infectie hebben een hoger risico op dysplasie van de baarmoederhals en baarmoederhalskanker.
Hiv en baarmoeder-halskanker
Mensen met een hiv-infectie hebben een verminderde afweer. Zij kunnen HPV daardoor minder goed opruimen uit hun lichaam . Hierdoor blijft HPV langdurig in het lichaam aanwezig, waardoor eerst dysplasie (afwijkende cellen) aan de baarmoederhals en later baarmoederhalskanker kan ontstaan.
Hiv-indicatoraandoeningen zijn aandoeningen of symptomen die vaker voorkomen bij mensen met een onderliggende hiv-infectie dan bij mensen zonder hiv-infectie. Baarmoederhalskanker en dysplasie van de baarmoederhals zijn hiv-indicatoraandoeningen. Heb jij baarmoederhalskanker of dysplasie van de baarmoederhals (gehad) en is er niet op hiv getest, dan is het advies om bij je (huis)arts een hiv-test te vragen. Vind je dit lastig? Dan kun je hier een gesprekskaartje downloaden dat je helpt bij het vragen om een hiv-test.